DÜNYANIN AYNASI: TİYATRO

 

       Küçük Bir Denemecik :) 

Şu günlerde herkesin ağzında dolanır durur bu konuyla ilgili eleştiri ve yorumlar: ''Tiyatro mu daha güzeldir, sinema mı ?'' ''Sinema mı daha etkilidir, tiyatro mu?'' Ben tercihimi tiyatrodan yana kullanırım her zaman. Bunda bir tiyatro öğrencisi olmamın etkisi büyük olsa da objektif açıdan da açıklanabilirliği yüksektir.

 Sinemanın öncüsü, yol göstericisi olan tiyatro insanların eski çağlardan beri davranışlarını, olayları tekrar görmek merakı ve taklit etmelerinden doğmuştur. Yani denebilir ki tiyatro ilk çağlarda bile insanın önemli bir ihtiyacı konumundadır. Sinema ise teknolojinin gelişmesiyle ortaya çıkan, tiyatrodan yardım alan bir sanat dalıdır. Bu durumda sinemanın etkili oluşu konusundaki iddialar kuşku taşır.

 Tiyatroda önemli olan, oyuncuyu harekete geçiren devinimidir ve sonucunda ''an'' ortaya çıkar. Seyirciyi etkileyen, oyunu oyun yapan, etkin kılan bu anlardır. Sinemada ''an''ları yakalamak neredeyse imkansızdır. Sinema oyuncusu bize bir projeksiyon ardından enerjisini ne derece ulaştırabilir ki? Oysa tiyatroda ''anı” gözlemlemek seyirci için tarif edilemez bir tutkudur.

 Bir sinema filminde her şey her zaman aynıdır. O filmi altı kere de izleseniz, altmış altı kere de izleseniz kelimeler, sahneler, duruşlar aynıdır. Oysa bir oyunu izlediğiniz her sahnede, izlediğiniz her oyuncuda farklı görürsünüz. Enerji akışı farklıdır, aynı oyuncunun duruşu, kullandığı kelimeler dahi farklıdır. Oradaki eylemler anlıktır ve tekrarı yoktur.

 Sinema da kendi içinde çok ayrı bir dünya, ayrı güzelliği olan bir sanat dalı olabilir fakat kesinlikle tiyatro ile kıyaslanamaz. Tiyatro dünyanın aynasıdır. Nesilleri bilinçlendirmenin en etkili yolu da tiyatro kitapları okumak, okumaktan da öte gösterimlerini izlemektir.

 Sinemayı herkes izleyebilir ve anlar çünkü sinema her kesime hitap eder. Tiyatro ise kültürel açıdan yüksek kesimlere hitap ederken aynı zamanda tüm dünyayı ele alarak sinema gibi net değil, düşündüren ve sürekli olarak öğreten bir kaynak olmuştur. Bu nedenle tiyatro sinemadan her daim  üstündür.

                                                                                      Belinay İPEK

                                                                                      28.12.2017